Beynin KiÅŸiliÄŸi EtkilediÄŸi Tezine Örnek Dava! Phineas Gage Kimdir?

Popüler kültürde birçok yapımda atıfta bulunan, tıpta beyin ile ilgili yapılan araÅŸtırmalara örnek teÅŸkil eden Amerikalı demiryolu ustası Phineas Gage'in ilginç öyküsü sosyal medyada zaman zaman merak ediliyor. 

 

Popüler kültürde birçok yapımda atıfta bulunan, tıpta beyin ile ilgili yapılan araÅŸtırmalara örnek teÅŸkil eden Amerikalı demiryolu ustası Phineas Gage'in ilginç öyküsü sosyal medyada zaman zaman merak ediliyor. Netflix'in fenomen dizisi Stranger Things'in ikinci sezonunda geçen Phineas Gage isimli Amerikalı demiryolu ustasının ilginç öyküsünü sizler için araÅŸtırdık.. Ä°ÅŸte detaylar;

 

Phineas Gage kimdir? 

 

9 Temmuz 1823 yılında Amerika'da dünyaya gelen Phineas Gage isimli demiryolu iÅŸçisi sıradan olan hayatı geçirdiÄŸi bir iÅŸ kazası sonrası aradan geçen sürelere raÄŸmen halen tıpta literatüre geçen durumuyla araÅŸtırılmaya devam ediyor. 13 Eylül 1848'de Gage, Rutland & Burlington Demiryolu için Vermont eyaletinin Cavendish kentinin dışında mıcır katmanı hazırlığı için kaya patlatmakta olan bir grup iÅŸçinin ustası olarak çalışmaktaydı. Yine o gün görevini icra etmek için sahada iÅŸinin başında olan Gage, mıcırların patlatılması esnasında kullandığı demir levyenin beynin sol lobunu parçalamasıyla dünyada "Amerika'daki levye vakası"nın sembol ismi olarak tanınmaya baÅŸladı. 

 

Gage'in bu kazanın ardından kiÅŸiliÄŸinde tamamen deÄŸiÅŸme olduÄŸundan artık arkadaÅŸları kendisine "Bizim Gage" diyemediklerinden bahsetmiÅŸlerdir. Bu durum bugün bile yapılan beyin araÅŸtırmalarında örnek vaka olarak kayıtlara geçmiÅŸtir. 

Bu vaka "merakımızı tüm öteki vakalardan daha çok kamçılayan, prognozlarımızı sarsan, hatta fizyolojik doktrinleri tamamen yıkan bir vaka" olarak deÄŸerlendirilmiÅŸtir. Phineas Gage beyinle, özellikle serebral bölümlerle, ilgili 19. yüzyılın ortalarında yürütülen tartışmaları etkilemiÅŸtir ve beynin belirli bölümlerine gelecek zararın kiÅŸiliÄŸi ve davranışı etkileyebileceÄŸini ortaya koyan ilk vakadır.

Gage, nöroloji, psikoloji ve ilgili bilim dallarının eÄŸitim programlarında yer edinmiÅŸ bir vakadır; kitaplarda ve akademik makalelerde sıklıkla kendisinden söz edilir. Bunun yanında popüler kültürde de görece küçük bir yeri vardır. Vakayla ilgili bilinen gerçekler oldukça azdır; buna karşın, beyinle ve zihinle ilgili birbirine tamamen karşı duran kuramların desteklenmesinde uzun yıllardır bu vakaya atıfta bulunulur. Yapılan bir anket Gage'le ilgili yapılan sunumlarda - son zamanlarda bile - genellikle alabildiÄŸine çarpıtılmış, abartılmış ve hatta gerçekle taban tabana ters bilgilerin kullanıldığını ortaya koymuÅŸtur.