Çok girişli ve kademeli süreli vize uygulaması, Türk vatandaşlarının Schengen vizesine erişimi konusunda yaşadığı sorunların ardından geldi.

Euronews'te yer alan habere göre, Avrupa Komisyonu, Schengen vizesi başvurusunda bulunacak Türk vatandaşlarına yönelik uygulanacak kademeli süreli ve çok girişli vize sistemini duyurdu. 15 Temmuz tarihli kararda, "Yasal olarak vize kullanmış Türk vatandaşı iyi niyetli başvuru sahiplerinin sayının artmaya devam ettiği" vurgulanarak, bu grubun "ilk kez başvuranlara kıyasla daha düş göç ve güvenlik riski teşkil ettiği" belirtildi. 

Çok girişli ve kademeli süreli vize uygulaması ile Schengen bölgesi ülkeleri konsolosluklarının Türkiye'den artan vize başvurularıyla daha rahat ilgileneceği, aynı zamanda "risk teşkil etme ihtimali yüksek başvuruların incelenmesine odaklanacağı" belirtildi. 

Yeni sistem nasıl işliyor? 

Çok girişli vizeler, kademeli olarak önceki vize süresi ve son başvuru tarihine göre belirlenecek. Buna göre,

Önceki vizesinin sona erdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde başvuru yapanlara 6 aylık çok girişli vize

Önceki 6 aylık vizesinin sona erdiği tarihten itibaren 2 yıl içinde başvuru yapanlara 1 yıllık çok girişli vize,

Önceki 1 yıllık vizesinin sona erdiği tarihten itibaren iki yıl içinde başvuru yapanlara 3 yıllık çok girişli vize,

Önceki 3 yıllık vizesinin sona erdiği tarihten itibaren iki yıl içinde başvuru yapanlara 5 yıllık çok girişli vize verilecek.

Bir diğer kural ise, vizenin geçerlilik süresi pasaportun geçerlilik süresini aşmayacak. Vizenin geçerlilik süresi, pasaport süresi bitiminden en az 3 ay önce sona erecek şekilde düzenlenecek. Yeni düzenleme, Türk vatandaşları tarafından Schengen bölgesi ülkelerinin Türkiye'deki konsolosluklarına yapılan kısa süreli vize başvuruları için geçerli olacak. 

Yeni sistem hangi ülkeler için geçerli olacak? 

Yeni vize sistemi 25 AB ülkesi için geçerli olacak: Belçika, Bulgaristan, Çekya, Almanya, Estonya, Yunanistan, İspanya, Fransa, Hırvatistan, İtalya, Kıbrıs, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Hollanda, Avusturya, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, Finlandiya ve İsveç. Schengen bölgesi, 25 AB üyesi ve 4 AB üyesi olamayan (İzlanda, Norveç, İsviçre ve Lihtenştayn) 29 ülkeden oluşuyor. 

Yıllar içerisinde Schengen bölgesi birçok kez genişledi. Bulgaristan ve Romanya, 1 Ocak 2025 tarihinde Schengen bölgesine katılan son ülkeler oldu. 

Türkiye'den yapılan vize başvurulardaki artış 

2024 yılı Schengen vizesi istatistiklerine göre Türkiye'den yapılan başvurularda belirgin artış yaşandı. 

2024'te Türkiye'den yapılan başvuru sayısı 1 milyon 173 bin 917 oldu. 

Bu başvuruların 993 bin 875'ine olumlu yanıt verildi. 645 bin 583 kişiye ise çok girişli vize verildi. 

Türk vatandaşlarının en çok Schengen vizesi talebinde bulunduğu ülke Yunanistan. 

2024'te Yunanistan'a vize başvurusunda bulunan Türk vatandaşlarının sayısı 296 bin 377 oldu. Yunanistan'ı 215 bin 506 başvuru ile Almanya, 151 bin 640 başvuruyla Fransa izledi. 

Vize muafiyeti 

Türk vatandaşlarının Schengen vizesine erişimi konusunda yaşanan sorunlar henüz aşılabilmiş değil. Vizelere erişimin iyileştirilmesi ve Türk vatandaşlarına muafiyet sağlanması uzun zamandır görüşelen bir konu. AB ile Türkiye arasında 16 Aralık 2013'te Vize Serbestisi Diyaloğu ve AB ile Türkiye arasında Geri Kabul Anlaşmasının imzalanması ile başlamıştı. Bu görüşmeler, Türkiye ile vizesiz seyahat uygulamasına yönelik "yol haritasına" dayanıyordu. Vize serbestisi, Türk vatandaşlarına herhangi bir 180 günlük dönem içerisinde 90 gün boyunca Schengen bölgesine vizesiz seyahat etmelerine imkan tanıması planlanıyordu. 

29 Kasım 2015'te yapılan AB-Türkiye zirvesinde Türkiye, Ekim 2016 tarihine kadar vize serbestisini kazanmak amacıyla, Geri Kabul Anlaşması da dahil olmak üzere "yol haritasını" daha hızlı bir şekilde gerçekleştirme taahhüdünde bulunmuştu. 

Türkiye, Schengen ülkelerine yönelik vize muafiyetini elde etmek için karşılaması gereken 72 kriterden 66'sını yerine getirmiş olsa da son 6 kriter konusunda uzun zamandır bir çıkmaz yaşanıyor. 

Vize serbestisi için kalan 6 kriter ise şöyle:

Terörle mücadele yasasında değişiklik,

AB Polis Örgütü Europol ile operasyonel işbirliği anlaşması,

Avrupa Konseyi bünyesindeki Yolsuzluğa Karşı Devletler Grubu'nun (GRECO) yolsuzlukla mücadele alanındaki önerilerinin uygulanması.

Suç bağlantılı konularda tüm AB üyeleriyle iş birliğine gidilmesi.

Türkiye üzerinden kural dışı şekilde AB ülkelerine geçiş yapan kişilerin geri alınmasına ilişkin Geri Kabul Anlaşması'nın (GKA) tüm unsurlarıyla uygulanması.

Kişisel verilere yönelik yasal düzenlemelerin Avrupa standartlarıyla uyumlu hale getirilmesi.