Youtube'da yayınladığı ekonomi yorumlarıyla geniş kitlelerin dikkatini çekmeyi sürdüren ekonomist Bayram Başaran, ekonist sitesinin yayınına konuk olurken, ekonomide yaşanan gelişmelerle ve dolarla ilgili analizlerini açıklarken dikkat çeken ifadeler kullandı. 

Youtube'da yayınladığı ekonomi yorumlarıyla geniş kitlelerin dikkatini çekmeyi sürdüren ekonomist Bayram Başaran, ekonist sitesinin yayınına konuk olurken, ekonomide yaşanan gelişmelerle ve dolarla ilgili analizlerini açıklarken dikkat çeken ifadeler kullandı. Youtube’da yayınladığı ekonomi analizleri ile dikkat çeken Bayram Başaran, Youtube’da ekonist.com'un sorularını yanıtlarken, dolar ile ilgili dikkat çeken açıklamalar yaptı.

Devalüasyon açıklaması!

Bir kullancının yaptığı “Bir kaç hafta için yüzde 40 50 aralığında bir devalüasyon olacak gibi geliyor bana siz ne düşünüyorsunuz?” sorusuna yanıt veren Başaran “Bu bir his. Ekonomi hislerle yönetilmiyor. Böyle bir şey söylemek mümkün değil. Yüzde 10 da olabilir, yüzde 20 de olabilir. Yılbaşından bu yana şuana kadar yüzde 29 devalüasyon var. Beş buçuk ayda buraları geçtik. Şimdi önümüzdeki günlerde bu daha mı hızlanır, daha mı yavaşlar derseniz. Ben ki önümüzdeki günler 3-5 ayda 25-30 olmaz ama ondan sonrasında çok hızlanabileceğini tahmin ediyorum. Sebebi de şu bu aylarda gelebilecek dövizlerle vesaire ile alınan tedbirler anlayana kadar bir ay bir buçuk ay geçer. Ondan sonrası için bu tedbirlerin tutmadığı anlaşıldığı zaman da fırlar gider bunun için rakam vermek mümkün değil ama her halükarda Türk lirasının değer kaybetmesi devam edecek gibi gözüküyor.

Ekim Kasım gibi işler çok daha kötüye gidecek gibi gözüküyor!

“Henüz dibe vurmadık. Daha göreceğimiz çok zorluk var, kıtlık açlık gibi” ifadelerini kullanan bir başka kullanıcıya da yanıt veren Başaran “Kullanıcımız doğru söylüyor. Dibe vurmadık doğru. Daha önümüzde gidecek mesafe var sıkışık da basınç da çok artacak. Yani artık dibe vurmaya da çok mesafe kalmadı. İnsanların dayanma gücüyle ilgili konuşuyoruz çünkü. Kıtlık olacak mı olacak! Paramız da olsa çünkü mal alamayacağız. Pahalılıktan dolayı alamayacağız. Ben öyle tahmin ediyorum. Elimizdeki rakamlara, Dünya Bankası’nın verilerine, Birleşmiş Milletler Gıda Örgütü’nün verileri, baktığımız zaman Ekim ve Kasım’da işlerin çok daha kötüye gideceği görülüyor. Elimizdeki veriler işlerin oraya doğru gittiğini gösteriyor umarım yaşamayız ama rakamlar yalan söylemez.

Kredi kartı batakları artacak!

Kredi daralmaları başladı mı sorusuna yanıt veren Başaran “Kredi daralmaları zaten vardı şimdi genişlemeye başladı. Bu insanların tüketici kredi limitleri doldu. Kredi kartları da doldu bitti. Gırtlağına kadar herkes gömülü. Küçük bir kesim var orta gelir grubu. Ki biz bunları en alta indirdik. En altın bir üstü oldu şimdi bu kesim. Bunlar için de bir önlem aldın. Ne dedin? 25.000 in üzerinde ise kredi kartının limiti ben bunu engelliyorum dedin. Yüzde 40’ını ödeyeceksin dedin. Şimdi adam yüzde 40’ını nasıl ödeyecek? Ödeyemeyecek. Herkes yüzde 20’sini ödüyordu. 2 katına çıkardın şimdi ödeyemeyecek çünkü adamın öyle bir gelir artışı yok. Gelir artışı olmayan bir adam bunu nasıl ödeyecek? Biri bunu söylesin. Mümkün değil. Dese ki kademeli olarak Haziran’da yaptığınız harcamayı Temmuz’da ödeyeceksiniz. Yüzde 5 arttırdım, yüzde 25’e çıkardım. Bir sonraki ay 25’ten 30’a çıkardım. 30’dan 35’e, 35’ten 40’a çıkardım. Dört aya yaysan anlarım. Amerika nasıl tedbir alıyor bakın. Yavaş yavaş çıkartıyor faizi. Ekonomik düzeni bozmamak için. 0.50 diyor 0.25 diyor tartıştıyor sonra gidip onun en düşüğünü alıyor ki ekonomi sarsılmasın, insanlar zora girmesin diye. Öteki türlü çünkü batak artacak öyle sert tedbirler aldığınız zaman. Bakın kredi kartında batıklar bir bir buçuk ay sonra inanılmaz artacak.

Türkiye tarihinde bir ilk!

CDS priminin 820’lere çıkmasıyla ilgili gelen soruya yant veren Başaran “CDS ne demek? Bir ülkenin sigorta primi. Bu soru sorulurken CDS primi 880’lere çıktı. Bunu baz alalım. CDS primi borcunu geriye ödeyebilme riskini söylüyor. Bizim Türkiye’nin geriye ödeme riski şuan dünyada en yüksek risk 880. Rusya ile kafa kafayayız. Onun da sebebi şu; Rusya’nın doları kullanma yasağı geldiği için onun için CDS primi 900’lere kadar çıktı ama bizde bizim tarihimizdeki en yüksek primlere ulaştık CDS’te. Şimdi bu ne demek biliyor musunuz? Amerika’nın borçlanacağı rakamı Amerika’nın tahvilleri ne kadar? 2.80’lerde 2.90’larda bunun üzerine 8.8 puan daha ekle. Türkiye’nin borçlanacağı rakamların en dibi bu. En ucuza borçlanabileceği rakam o. Yani Türkiye şuanda dışarıdan borç almaya kalkarsa ödeyeceği rakam 11.60 olması gerekiyor. Adam Türkiye’ye verdiği krediyi gidip sigorta şirketine sigortalatıyor. Sigorta şirketi prim olarak 8.8 alıyor adamdan verdiği borç üzerinden. Türkiye’nin riski tarihinde ilk defa buralara çıktı. 2001 krizinde bile buraları görmedik. Bu şu demek şuan Türkiye dışarıdan dış borç bulamaz ve tahvil ihraç edemez demek. Zaten şuan dış borç tahvili hiç yok dikkat ederseniz uzun zamandan beri.

İşte açıklamanın detayları,

Not: Bu yazı bir yatırım tavsiyesi değildir.